Jak założyć poradnię prehabilitacyjną? Praktyczny poradnik dla profesjonalistów
Prehabilitacja to nowoczesne podejście do przygotowania pacjenta do leczenia operacyjnego. Jej celem jest poprawa kondycji fizycznej, psychicznej i metabolicznej chorego przed zabiegiem, co przekłada się na lepsze wyniki leczenia, krótszy czas hospitalizacji i mniejsze ryzyko powikłań.
Poniższy poradnik omawia kluczowe kroki w procesie tworzenia poradni prehabilitacyjnej – od organizacji, przez dobór zespołu, aż po monitorowanie postępów i cyfrowe narzędzia wspierające (np. system iWound). Przeczytaj i dowiedz się jak założyć poradnię prehabilitacyjną!
Kluczowe kroki, by zapewnić pacjentom kompleksową opiekę
Diagnoza potrzeb pacjentów i środowiska klinicznego
Zbierz dane dotyczące populacji pacjentów w danym ośrodku – np. częstość zabiegów chirurgicznych, średni wiek i choroby współistniejące. Pozwoli to określić profil pacjenta, którego program będzie obejmował.
Stworzenie protokołów prehabilitacyjnych
Opracuj zestandaryzowane procedury obejmujące:
- ocenę wyjściowego stanu pacjenta (m.in. ASA, BMI, test 6-minutowego marszu, Mini Nutritional Assessment),
- kwalifikację do programu,
- plan terapii (żywieniowej, fizjoterapeutycznej, psychologicznej, farmakologicznej),
- monitorowanie efektów.
Integracja z procesem leczenia chirurgicznego
Prehabilitacja powinna stanowić część ścieżki pacjenta operacyjnego, a nie osobny moduł. Włączenie koordynatora (najczęściej pielęgniarki lub fizjoterapeuty) zapewnia ciągłość informacji i komunikacji.
Wdrożenie narzędzi cyfrowych
Platformy takie jak iWound wspierają dokumentację, monitorowanie postępów, zdalne konsultacje oraz edukację pacjenta w warunkach domowych.
Aspekty organizacyjne, kadrowe i merytoryczne
Organizacja poradni prehabilitacyjnej
- Struktura: poradnia może funkcjonować jako samodzielna jednostka lub część większej placówki (np. oddziału chirurgicznego, kliniki rehabilitacji).
- Koordynator programu: centralna postać odpowiedzialna za nadzór nad procesem prehabilitacji, komunikację w zespole i raportowanie efektów.
- Standaryzacja dokumentacji: ujednolicone formularze oceny, plany terapii, raporty postępów.
Kadra poradni prehabilitacyjnej
Zespół interdyscyplinarny powinien obejmować:
- chirurga – inicjuje proces prehabilitacji i kwalifikuje pacjenta,
- anestezjologa / specjalistę intensywnej terapii – ocenia ryzyko i optymalizuje stan ogólny,
- dietetyka klinicznego – planuje interwencję żywieniową,
- fizjoterapeutę – prowadzi program treningowy,
- psychologa klinicznego – wspiera pacjenta w zakresie adaptacji emocjonalnej i eliminacji nałogów,
- pielęgniarkę – monitoruje parametry kliniczne i kontaktuje się z pacjentem,
- farmaceutę klinicznego – optymalizuje farmakoterapię.
Merytoryka programu prehabilitacyjnego
Program powinien obejmować cztery filary:
- Optymalizacja odżywienia – ocena niedożywienia, wdrożenie suplementacji białkowej, wyrównanie niedoborów.
- Trening fizyczny – ćwiczenia aerobowe i oporowe, indywidualnie dobrane do wydolności pacjenta.
- Wsparcie psychologiczne – redukcja lęku, poprawa motywacji, edukacja zdrowotna.
- Leczenie chorób współistniejących – np. wyrównanie glikemii, leczenie anemii, kontrola ciśnienia tętniczego.
Indywidualizacja programu prehabilitacyjnego
Już wiesz jak założyć poradnię prehabilitacyjną, a przy najmniej od czego zacząć! Ale czy wiesz, że każdy pacjent wymaga spersonalizowanego planu? Oto kluczowe elementy indywidualizacji:
- Ocena ryzyka operacyjnego (ASA, frailty score)
- Wydolność fizyczna (test 6MWT, spiroergometria)
- Stan odżywienia i masa mięśniowa (BIA, MNA)
- Profil psychologiczny (skale lęku, depresji, motywacji)
- Długość prehabilitacji
Program powinien umożliwiać modyfikację intensywności i rodzaju interwencji w zależności od postępów pacjenta oraz dostępności zasobów (np. część zadań wykonywana samodzielnie w domu). Długość prehabilitacji to w standardzie 4–6 tygodni, z możliwością wydłużenia do 8 tygodni lub dłużej.
Przygotowanie do zabiegu na osi czasu
Monitorowanie postępów pacjenta
Efektywne monitorowanie to podstawa bezpieczeństwa i skuteczności programu. Oto narzędzia, które są pomocne przy organizacji pracy poradni prehabilitacyjnej:
- System iWound – rejestracja wyników ankiet, pomiar podstawowych parametrów zdrowia (liczba kroków, tętno itp.), dziennik aktywności, kontakt z pacjentem.
- Telemonitoring – kontakt online, przypomnienia o ćwiczeniach i przyjmowaniu posiłków / suplementów.
- Regularne oceny (np. co 2 tygodnie):
- wydolność fizyczna,
- parametry metaboliczne (glikemia, HbA1c, albumina),
- masa ciała,
- nastroje i motywacja.
Wyniki powinny być analizowane przez zespół podczas cyklicznych spotkań interdyscyplinarnych.
Budowanie i rozwijanie zespołu interdyscyplinarnego
Kluczowe zasady:
- Wspólny cel terapeutyczny – poprawa gotowości pacjenta do zabiegu i zmniejszenie ryzyka powikłań.
- Regularna komunikacja – cotygodniowe zebrania zespołu, wspólna dokumentacja.
- Szkolenia wewnętrzne – warsztaty, webinary, wspólne analizy przypadków.
- Transparentność działań – każdy członek zespołu ma dostęp do aktualnych danych pacjenta i planu interwencji.
- Lider zespołu – zwykle koordynator lub lekarz prowadzący, który czuwa nad spójnością postępowania.
Usprawnienie dokumentacji i wymiany informacji
Efektywne zarządzanie danymi to fundament jakości i bezpieczeństwa. Oto praktyczne rozwiązania, które pomogą Ci uporządkować formalności oraz założyć bezpieczną i efektywną poradnię prehabilitacyjną:
Zintegrowany system elektronicznej dokumentacji (np. iWound)
System iWound umożliwia:
- tworzenie indywidualnych planów prehabilitacji,
- dostęp dla wszystkich członków zespołu,
- automatyczne raportowanie postępów i alerty kliniczne,
- archiwizację danych zgodnie z RODO.
Więcej o systemie iWound przeczytasz TUTAJ.
Standardy komunikacji
- Wprowadzenie jednolitych formularzy (oceny, planu, raportu),
- wspólny język kliniczny (np. terminologia ICD-10, SNOMED CT).
Integracja z systemami szpitalnymi
Wymiana danych z HIS / LIS / RIS jest pomocna w utrzymaniu ciągłości informacji.
Edukacja i zaangażowanie pacjenta
Program prehabilitacyjny powinien być także edukacyjnym narzędziem dla pacjenta. Zastosuj:
- broszury informacyjne i poradniki,
- platformy online z filmami instruktażowymi i planami ćwiczeń,
- aplikacje mobilne z przypomnieniami i raportowaniem aktywności.
PAMIĘTAJ:
Aktywny pacjent to partner w procesie leczenia – jego zaangażowanie
istotnie zwiększa skuteczność prehabilitacji.
Podsumowanie - jak założyć poradnię prehabilitacyjną?
Założenie poradni prehabilitacyjnej to inwestycja w bezpieczeństwo pacjenta, efektywność kliniczną i wizerunek placówki. Kluczowym czynnikiem sukcesu jest interdyscyplinarność, standaryzacja i cyfryzacja procesu. Systemy takie jak iWound pozwalają usprawnić opiekę, dokumentację i komunikację w zespole, umożliwiając wdrożenie modelu nowoczesnej, kompleksowej prehabilitacji.
Wciąż masz pytania jak założyć poradnię prehabilitacyjną?
Jeśli wciąż masz pytania - napisz do nas!
Spróbujemy pomóc lub połączyć Cię z inną poradnią, która podzieli się własnymi doświadczeniami.
Treść opracowana w oparciu o literaturę:
